Elektrikli Ekipmanların Kurutulması
![]() |
| Elektrik ve su mutlu bir ortaklık oluşturmuyor, değil mi? (fotoğraf: Megger MIT410 Motorun izolasyon direncini ölçmek için kullanılan izolasyon test cihazı) |
Elektrik ve su mutlu bir ortaklık oluşturmaz ve bu nedenle
yalıtımın “kurutulması” gerekir. Bu, yüzey nemini gidermek veya belki de
yalıtımın iç kısımlarından nem çekmek için yapılabilir. Gerçekten de bazı
ekipmanların bu amaç için kullanılabilecek dahili ısıtıcı bobinleri vardır.
Bununla birlikte, elektrikli ekipmanların kurutulması için
başka yöntemler de bulunmaktadır. Soruna en tatmin edici çözüm, sarımları uygun
sıcaklık kontrolü ve uygun hava sirkülasyonu ile bir fırına yerleştirmektir.
Bu mümkün olmadığında kızılötesi lamba grupları
kullanılabilir veya bir ısı kaynağı için buhar bobinleri veya elektrik direnç
tipi üniteler kullanılarak makine etrafında uygun bir muhafaza inşa edilebilir.
Havanın serbest dolaşımı için açıklıklar sağlanmalıdır, aksi takdirde nemin
dışarı atılması kurutma odasının içinde artan bir neme neden olur.
Hava hareketini arttırmak için üfleyiciler kullanılabilir.
Vakumla kurutma, ekipmanın hizmete iade edilmesini
hızlandırmak için etkili bir şekilde kullanılmıştır, ancak bu yöntem ekstra
önlemler gerektirir ve yalnızca deneyimli personel tarafından yapılmalıdır.
Sıklıkla kullanılan diğer bir yöntem, düşük gerilimli akımı
sargılardan dolaştırmaktır. Bununla birlikte, yalıtım direnci en az 100 MΩ
değerine ulaşana kadar bu yöntem kullanılmamalıdır. Akım, isim plakası
amperlerinin sadece bir kısmıyla sınırlandırılmalı ve yalıtılmış parçalar
üzerindeki maksimum sıcaklıklar üzerinde dikkatle kontrol edilmelidir.
Sargılardaki maksimum kurutma sıcaklıkları, bir termometre
ile ölçüldüğü şekilde 90 °C'yi geçmemelidir.
Bu, yalıtımın hızlı termal bozulmasını değil, buhar
üretilirse elde edilecek yüksek buhar basınçlarından kaynaklanan hasarı da
önleyecektir.
Su Altında Elektrik Motoru
Kurutma gerekiyorsa, kayıtlar yalıtımın ne zaman nemsiz
olduğunu belirlemeye yardımcı olur. Geçmiş okumaların önemine bir örnek olarak,
su basmış bir motoru düşünün. Bir temizlikten sonra, Megger test cihazı ile bir
nokta okuması 15 MΩ gösterir. Geçmiş kayıtlar yalıtım direncinin 10 ila 20 MΩ
arasında çalıştığını gösteriyorsa, motor iyi durumda olacaktır.
Öte yandan, geçmiş kayıtlar 100 ila 150 MΩ arasında
çalışacak normal direnç değerlerini göstermişse, operatör motor sargılarında hala
nem bulunduğunu bilecektir.
Kurutma işlemleri sırasında, sargıların servis veya test potansiyeline
uygunluğunun bir göstergesi olarak yalıtım direnci değerleri kullanıldığında,
değerlerin güvenilir olduğundan emin olmak için kurutma yeterli bir süre devam
etmelidir.
Direnç eğrisi genellikle dengelemeden veya pozitif yönde
artmaya devam etmeden önce bir veya daha fazla keskin düşüş alır. Bunun nedeni,
sarımların dışında kalan nemdir. Makine tamamen kuruduğunda kalan tozu
temizlemek için daha fazla çalışma yapılması gerekir. Bu, 40 psi'yi aşmayan
basınçta kuru basınçlı hava kullanılarak yapılabilir.
![]() |
| Şekil 1 - Tipik Kuruma Direnci Grafiği |
Şekil 1, DC motor armatürü için yalıtım direncinin nasıl
değiştiğini gösteren tipik bir kurutma eğrisini göstermektedir. Koşunun ilk
kısmı sırasında, yüksek sıcaklık nedeniyle direnç azalır. Daha sonra kurutma
ilerledikçe sabit bir sıcaklıkta yükselir. Son olarak, oda sıcaklığına (20 °C)
ulaşıldıkça yüksek bir değere yükselir.
Bir yalıtım test cihazı ile ıslak yalıtımı test ederken
önemli bir uyarı vardır. Islak ekipman gerilim bozulmasına karşı hassastır.
Sargılar çok fazla nem emerse, düşük gerilimler bile yalıtımı delebilir.
Bu nedenle, operatör yüksek voltaj uygulamadan önce çok
dikkatli olmalıdır! Daha gelişmiş yalıtım test cihazları, test geriliminin 25
voltluk artışlarla 25 volttan 5000 volt'a kadar herhangi bir değere
ayarlanmasına izin verir.
KAYNAK: Electrical Engineering Portal


Yorumlar
Yorum Gönder